30.08.2023, startując z naszego noclegu w Fagrahlíð (861 Hvolsvöllur, Islandia), przejechaliśmy trasę, która pokazała nam Islandię w pigułce: historyczne Keldur, wodospady Seljalandsfoss i Skógafoss, czarna plaża Reynisfjara w Vík i klify Dyrhólaey z maskonurami.
To była nasza autorska jednodniowa przygoda, którą możesz powtórzyć! Poniżej znajdziesz relację z naszej podróży i praktyczny plan, jak zorganizować własną trasę. Pakuj aparat, wodoodporną kurtkę i ruszaj na szlak – ta wycieczka to must-do na południowym wybrzeżu Islandii.
Spis treści
Relacja video
Plan wycieczki
1. Keldur – historyczna osada i kościół
Z Fagrahlíð ruszyliśmy do Keldur, najstarszej zachowanej farmy w Islandii, w gminie Rangárþing Ytra. To miejsce to żywa lekcja historii – domy z torfu z XIII wieku wyglądają, jakby czas się zatrzymał. Keldur było centrum sag, np. o Njalu, gdzie toczyły się krwawe spory rodowe. Ciekawostka: to jedna z niewielu farm, które przetrwały wieki, dzięki budowie z torfu, idealnej na islandzki klimat. Obok farmy płynie rzeka, a w tle majaczą wzgórza – idealne na fotki.
Nasza relacja: Dotarliśmy tu rano, gdy mgła jeszcze unosiła się nad polami. Spacer po osadzie trwał 45 minut – poczuliśmy się jak wikingowie!
Praktyczne informacje:
- Dojazd: Z Fagrahlíð (Hvolsvöllur) to 10 km (15 minut jazdy, droga nr 1, potem skręt na 264).
- Czas zwiedzania: 45–60 minut.
- Wskazówki: Wstęp darmowy, ale wycieczki z przewodnikiem (w sezonie, ok. 2000 ISK) dają więcej kontekstu. Parking darmowy. Skontaktuj się z Keldur Visitor Centre dla przewodnika.
- Dlaczego warto?: Keldur to unikat – mało turystów, dużo historii. Idealny start, by poczuć ducha Islandii.
- Google Maps: Keldur
2. Wodospad Seljalandsfoss
Z Keldur pojechaliśmy 20 minut na wschód do Seljalandsfoss w Rangárþing Eystra. Ten 60-metrowy wodospad, zasilany lodowcem Eyjafjallajökull, to hit Islandii – możesz przejść za kurtyną wody! Mgła i tęcze w słońcu robią wrażenie. W pobliżu jest Gljúfrabúi, ukryty w wąwozie – warto podejść (5 minut spaceru). Legenda mówi o skarbie wikingów za wodospadem, co dodaje klimatu.
Nasza relacja: Mokrzy, ale szczęśliwi, szliśmy za wodospad o 10:00. Tęcza była jak z bajki! Gljúfrabúi to ukryta perełka – mniej ludzi, więcej magii.
Praktyczne informacje:
- Dojazd: 20 km od Keldur (20 minut, droga nr 1).
- Czas zwiedzania: 1–1,5 godziny (z Gljúfrabúi).
- Wskazówki: Weź kurtkę przeciwdeszczową i buty antypoślizgowe – ścieżki są mokre. Parking płatny (700 ISK, karta).
- Dlaczego warto?: Przejście za wodospadem to przygoda, a Gljúfrabúi to bonus dla ciekawskich.
- Google Maps: Seljalandsfoss
3. Wodospad Skógafoss
Z Seljalandsfoss pojechaliśmy 30 km na wschód do Skógafoss w Skógar. Ten 60-metrowy wodospad jest jak z filmu – szeroki, potężny, z mgłą unoszącą się u podstawy. Możesz podejść blisko lub wspiąć się po 400 schodach na platformę widokową. Legenda mówi, że wiking Þrasi ukrył tu skrzynię ze złotem – pierścień z niej jest w muzeum Skógar!
Nasza relacja: Byliśmy tu koło 12:00. Schody na górę to wysiłek, ale widok na rzekę Skógá i ocean wart każdego kroku. Tęcza w mgiełce była bonusem.
Praktyczne informacje:
- Dojazd: 30 km od Seljalandsfoss (25 minut, droga nr 1).
- Czas zwiedzania: 45 minut–1 godzina.
- Wskazówki: Parking płatny (700 ISK, karta). Kurtka przeciwdeszczowa must-have. Schody wymagają kondycji, ale są bezpieczne.
- Dlaczego warto?: Skógafoss to potęga natury i idealny przystanek przed Vík.
- Google Maps: Skógafoss
4. Vík – obiad w Halldórskaffi i samochody
Po Skógafoss dotarliśmy do Vík (40 km, 30 minut). To najmniejsza miejscowość Islandii (300 mieszkańców), ale serce południowego wybrzeża. W Halldórskaffi zjedliśmy zupę z homara i burgera z jagnięciną – lokalne smaki w przytulnym klimacie. Vík ma kościół na wzgórzu, który według legendy przetrwa erupcję wulkanu Katla.
Modyfikacje samochodów terenowych na Islandii: Dlaczego, statystyki i skala
Na Islandii samochody są modyfikowane na bardziej terenowe z konieczności – ekstremalne warunki pogodowe i teren sprawiają, że standardowe auta nie radzą sobie z drogą. Kraj ma około 330 tys. mieszkańców, ale rocznie odwiedza go ponad 2 mln turystów, co zwiększa zapotrzebowanie na pojazdy zdolne do jazdy po F-roads (górskie drogi wysokogórskie, otwarte tylko latem, z rzekami i skałami). Modyfikacje obejmują duże opony (38-48 cali dla flotacji na śniegu i błocie), podniesione zawieszenie (lift kits dla prześwitu do 50 cm), 4×4 lub 8×8 napęd, snorkele na brodzenie w wodzie i wzmocnione podwozia. To pozwala na jazdę po lodowcach, rzekach i śniegu bez utknięcia.
Dlaczego to robią i po co?
- Dużo śniegu i trudne warunki: Islandia to kraina wulkanów i lodowców – 11% powierzchni to lód (np. Vatnajökull, największy w Europie). Śnieg pada tu średnio 100-200 dni w roku, z opadami do 10-20 m w górach. Zimy (listopad-kwiecień) przynoszą burze z wiatrem do 100 km/h, co powoduje „sneaker waves” (nagłe fale śnieżne) i black ice (niewidoczny lód). Standardowe auta ślizgają się lub utykają, co grozi wypadkiem – w 2023 r. odnotowano kilkaset incydentów z powodu śniegu. Modyfikacje zapewniają trakcję i stabilność, np. duże opony pozwalają „pływać” po śniegu zamiast w nim tonąć.
- Potrzeba dostępu do interioru: F-roads (ok. 500 km dróg) to jedyne drogi do interioru (wysokogórskich obszarów jak Kjölur czy Landmannalaugar), gdzie nie ma asfaltu, a teren to skały, żwir i rzeki głębokie do 1 m. Bez modyfikacji nie da się tam wjechać – prawo wymaga super jeepów (np. Toyota Hilux z 46-calowymi kołami). To nie hobby, ale konieczność dla farmerów, turystów i firm (np. Arctic Trucks modyfikuje auta na ekspedycje, jak Top Gear do Bieguna Północnego).
- Bezpieczeństwo i turystyka: Od 830 r. n.e. (epoka wikingów) Islandczycy walczą z elementami – powodzie, lawiny, erupcje. Dziś 80% dróg to asfalt (Ring Road), ale reszta wymaga 4×4. Turystyka napędza rynek: firmy jak Sleipnir czy Mountaineers Iceland używają 8×8 MAN KAT1 do tourów po lodowcach. Modyfikacje ratują życie – w burzach śnieżnych ciężkie SUV-y nie przewracają się, a lekkie auta tak.
Statystyki i ciekawe fakty
- Skala modyfikacji: W Islandii ok. 20-30% pojazdów to zmodyfikowane 4×4 (dane z 2021-2024; rynek off-road rośnie o 10% rocznie dzięki turystyce). Cena? Standardowy Toyota Hilux to 50-100 tys. EUR, po modach (opony, lift) – 150-200 tys. EUR. Firmy jak Isak Ltd. mają floty 100+ aut na 38-calowych kołach. W 2023 r. wynajęto ponad 100 tys. 4×4 dla turystów.
- Ciekawostka ze statystyką: Średnia głębokość śniegu w highlands to 1-2 m zimą; opony o niskim ciśnieniu (0.5-1 bar) zwiększają powierzchnię styku o 4x, co redukuje ryzyko utknięcia o 70% (dane z testów Arctic Trucks). Islandia ma 13 dróg zamkniętych zimą z powodu śniegu, ale dzięki modom 90% F-roads jest przejezdnych latem. W 2022 r. burze śnieżne spowodowały 500+ interwencji drogowych – zmodyfikowane auta zmniejszyły wypadki o 40% w porównaniu do standardowych.
- Po co to robią?: Dla dostępu do 20% kraju (interior), turystyki (glacjalne toury generują 500 mln EUR rocznie) i codziennego życia (rolnicy muszą dojeżdżać do farm). Bez tego Islandia byłaby niedostępna – modyfikacje to ewolucja od wikingów po super jeepy, walczące z naturą od 1200 lat.
Nasza relacja: O 14:00 zasiedliśmy w Halldórskaffi. Zupa rozgrzała nas po wietrznej plaży, a obsługa była mega miła.
Praktyczne informacje:
- Dojazd: 40 km od Skógafoss (30 minut, droga nr 1).
- Czas na obiad: 1 godzina.
- Wskazówki: Restauracja czynna 12:00–20:00. Przyjdź wcześniej w sezonie. Ceny: zupa ok. 2500 ISK, burger ok. 3000 ISK.
- Dlaczego warto?: Smaczny reset w sercu Vík przed plażą.
- Google Maps: Halldórskaffi
5. Vík – czarna plaża Reynisfjara
Po obiedzie, 5 minut jazdy od centrum Vík, dotarliśmy na Reynisfjara, czarną plażę z bazaltowymi kolumnami i skałami Reynisdrangar. Legenda mówi, że to skamieniałe trolle złapane przez słońce. Plaża, z jaskinią Hálsanefshellir, wygląda jak z innej planety. W 2021 roku uznano ją za 6. najpiękniejszą plażę świata.
Nasza relacja: O 15:30 staliśmy oniemiali przed Reynisdrangar. Fale były groźne, ale widoki warte ryzyka. Jaskinia to hit dla zdjęć!
Praktyczne informacje:
- Dojazd: 5 km od Vík (5 minut, droga 216).
- Czas zwiedzania: 1–1,5 godziny.
- Wskazówki: Trzymaj się ścieżek – fale są niebezpieczne (kilka wypadków w 2023). Parking darmowy.
- Dlaczego warto?: Krajobraz i mity o trollach to kwintesencja Islandii.
- Google Maps: Reynisfjara
6. Dyrhólaey – klify i maskonury
Na koniec pojechaliśmy do Dyrhólaey (15 km od Vík, 20 minut). Ten przylądek z łukiem skalnym i latarnią z 1910 roku to rezerwat ptaków. W sierpniu maskonury (lundi) jeszcze tu były – widzieliśmy dziesiątki z dziobami pełnymi ryb! Widok na Reynisfjara i lodowiec Mýrdalsjökull zapiera dech.
Nasza relacja: O 17:00 obserwowaliśmy maskonury z klifu. Lornetka pomogła, a łuk skalny wyglądał jak brama do Narnii.
Praktyczne informacje:
- Dojad: 15 km od Vík (20 minut, droga 218).
- Czas zwiedzania: 1 godzina.
- Wskazówki: Wąska droga, ale dla osobówek OK. Zimą niektóre ścieżki zamknięte. Weź lornetkę do ptaków.
- Dlaczego warto?: Maskonury i widoki to idealny finał dnia.
- Google Maps: Dyrhólaey
Galeria
